ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เราได้พบเห็นภาพยนตร์ฮอลลีวูดหลายเรื่อง ได้นำวัฒนธรรมของจีนมาเป็นส่วนหนึ่งของภาพยนตร์ ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือ “กิเลน” สัตว์ที่ปรากฏอยู่ในตำนานเทพนิยายของจีน ซึ่งเป็นสัตว์มงคลที่สื่อถึงความเจริญรุ่งเรือง ความเป็นสิริมงคล ความสงบสุข และโชคลาภเงินทอง วันนี้ Animal kingdom จะพาทุกคนมาทำความรู้จักกับสัตว์มงคลของจีนชนิดนี้กันค่ะ พวกมันจะมีความเป็นมาอย่างไร ตาม Animal kingdom ไปดูกันได้เลย
ความเป็นมาของกิเลน
สัตว์มงคลของจีนชนิดนี้เชื่อกันว่ามีที่มาจาก ยีราฟ ที่มากับเรือขนส่งสินค้าที่กลับมาจากเบงกอลในยุคของจักรพรรดิหย่งเล่อ แห่งราชวงศ์หมิง (ค.ศ. 1402-1424) โดยนำสัตว์ชนิดนี้มาจากเมืองมาลิดี เคนยา สัตว์ที่มีรูปร่างแบบนี้ ไม่เคยมีการพบเห็นมาก่อนในประเทศจีน จึงเชื่อกันว่าเป็นกิเลน และยังเป็นสัตว์ที่จักรพรรดิหย่งเล่อทรงโปรดเป็นอย่างมาก ถึงขนาดให้จิตรกรวาดภาพของสัตว์ตัวนี้ไปประดับไว้ในพระราชวัง ต่อมาภาพวาดนั้นได้มีการชำรุดเสียหาย ในยุคราชวงศ์ชิง มีจักรพรรดิพระองค์หนึ่ง ได้สั่งให้ทำการวาดภาพของสัตว์ชนิดนี้เอาไว้เช่นกัน ภายหลังได้มีการเปรียบเทียบก็กับเทพปกรณัมของฝั่งตะวันตกปรากฏว่า สัตว์มงคลชนิดนี้มีความคล้ายคลึงกับยูนิคอร์นมาก
ตำนานของจีน
ตามตำนานจีนแล้วจะเรียกตัวผู้ว่า “กี” ส่วนตัวเมียจะเรียกว่า “เลน” หรือ “กิเลน” โดยตามตำนานของจีนได้กล่าวเอาไว้ว่า สัตว์ชนิดนี้มีลักษณะคล้ายกับกวาง แต่จะมีอยู่เขาเดียว ส่วนหัวเป็นมังกร หางจะคล้ายกับวัว เท้าจะมีกีบเหมือนม้า ซึ่งพวกมันเกิดจากธาตุทั้ง 5 ได้แก่ ดิน ไฟ น้ำ ไม้ และโลหะ ผสม ซึ่งยังเชื่อว่าสัตว์ในตำนานชนิดนี้มีอายุยืนถึงพันปี และยังถือว่าเป็นยอดแห่งสัตว์ทั้งหลาย เนื่องจากพวกมันเป็นสัญลักษณ์แห่งความดีงาม ตามความเชื่อในตำนานแล้วเชื่อกันว่าหากสัตว์ชนิดนี้ปรากฏให้เห็นเมื่อใด จะมีผู้มีบุญมาปกครองหมู่บ้านหรือบ้านเมืองให้อยู่รอดปลอดภัย
ในประเทศไทย
กิเลนในแบบของไทย จะมีกระหนกและเครื่องประดับในลักษณะแบบไทย ๆ การจัดลายประกอบจะผิดไปจากที่ปรากฏในสมุดภาพสัตว์ป่าหิมพานต์ที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณอยู่บ้าง แต่สิ่งที่แปลกอีกหนึ่งอย่างที่พบเห็นได้คือ ของไทยจะมีสองเขา ส่วนของจีนแท้ ๆ มีปรากฏให้เห็นมีอยู่หลายรูปแบบคือ แบบที่มี 1 เขา ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับยูนิคอร์นที่พบเห็นได้ในนิยายตะวันตก และแบบที่มี 2 เขาเหมือนเขากวาง ซึ่งพบเห็นได้ในพระราชวังต้องห้าม กรุงปักกิ่ง หรือแม้แต่ที่มี 3 เขา ก็พบเห็นมีอยู่บ้าง
ในวรรณคดีไทยก็มีสัตว์ที่คล้ายคลึงกันปรากฏให้เห็นอยู่ด้วยในเรื่องพระอภัยมณีของสุนทรภู่ ซึ่งสัตว์ที่มีรูปร่างหน้าตาคล้ายกันนั้นก็คือ ม้านิลมังกร นั่นเอง
