หากจะพูดถึงคุณพ่อแห่งท้องทะเลเราก็คงยกตำแหน่งนี้ให้กับ “ม้าน้ำ” แต่โดยทั่วไปแล้วธรรมชาติสร้างให้เพศเมียเป็นผู้อุ้มท้องมาแต่ไหนแต่ไร แต่สัตว์ทะเลชนิดนี้แตกต่างออกไป โดยเพศผู้จะเป็นผู้อุ้มท้องแทนเพศเมีย สมชื่อคุณพ่อแห่งท้องทะเลใช่ไหมล่ะคะ และวันนี้ AnimalKingdom จะพาไปรู้จักการดำรงชีวิตของสัตว์ทะเลชนิดนี้ให้มากขึ้น พร้อมแล้วไปกันเลยค่ะ
ข้อมูลทั่วไปของม้าน้ำ
ม้าน้ำเป็นสัตว์กระดูกแข็งจำพวกหนึ่งที่อาศัยอยู่ในทะเล ซึ่ง พบเห็นในไทยประมาณ 5 ชนิด พวกมันมีเพียงสกุลเดียวคือ Hippocampus จัดอยู่ในวงศ์ย่อยของ Hippocampinae โดยพวกมันก็เหมือนปลาชนิดอื่น ๆ ที่อยู่ในวงศ์เดียวกันคือ การที่ตัวผู้เป็นฝ่ายอุ้มท้อง สัตว์ทะเลชนิดนี้ยังมีความสำคัญต่อมนุษย์ โดยนิยมนำมาทำยาจีนตามตำราแพทย์แผนจีน ด้วยความที่เชื่อว่ามีสรรพคุณเสริมสร้างสมรรถนะทางเพศ และบำรุงกำลัง
การสืบพันธุ์ของม้าน้ำ
ช่วงเข้าสู่ฤดูผสมพันธุ์ของม้าน้ำตัวผู้จะทำการเปลี่ยนสีของตัวเองให้มีความสวยงาม เพื่อดึงดูดความสนใจจากตัวเมียให้เข้ามาหาตัวเอง แล้วหลังจากนั้นตัวผู้ก็จะใช้หางโอบกอดตัวเมียเข้ามาใกล้ ๆ โดยทั้งคู่นั้นจะแอ่นส่วนหน้าท้องเข้าหากัน แล้วตัวเมียก็จะปล่อยไข่ลงไปในถุงหน้าท้องของตัวผู้ประมาณ 100-200 ฟอง อาจมีมากกว่า 1,000 ฟอง โดยเมื่อปล่อยไข่ลงแล้วตัวผู้จะปล่อยน้ำเชื้อใปผสมกับไข่และจะเริ่มฟักตัวเป็นตัวอ่อนในถุงหน้าท้อง ใช้ระยะเวลาฟักตัวประมาณ 3-4 สัปดาห์ เมื่อเริ่มครบกำหนดแล้วตัวผู้ชนิดจะทำการบีบกล้ามเนื้อส่วนหน้าท้องแล้วพ่นลูก ๆ ออกจากถุงหน้าท้องทั้งหมด และยังมีความน่าสนใจอีกหนึ่งอย่างคือ พวกนี้จะครองคู่แค่เพียงคู่เดียวตลอดชีวิต เมื่อตัวใดตัวหนึ่งตายก็จะไม่มีการหาคู่ใหม่
ลักษณะรูปร่างและพฤติกรรม
ม้าน้ำเป็นปลาที่มีลักษณะแตกต่างจากปลาชนิดอื่น ๆ เห็นได้อย่างชัดเจน พวกมันจะมีกระดูกห่อหุ้มเป็นเกราะแทนเกล็ดภายนอก ส่วนหางจะยาวคล้ายสัตว์เลื้อยคลานแทนที่จะเป็นครีบเหมือนปลาชนิดอื่น แต่หางของมันมีไว้เพื่อยึดเกี่ยวตัวมันกับปะการังหรือพืชน้ำ และยังมีครีบบางใสที่เอวและอก ซึ่งครีบทั้ง 2 ครีบจะโบกพัดด้วยความเร็ว 20-30 ครั้ง/วินาที ทำให้เคลื่อนไหวไปมาอย่างช้า ๆ แต่ปกติม้าน้ำจะว่ายน้ำแบบขึ้นลงมากกว่าไปข้างหน้าและข้างหลัง โดยถือเป็นปลาที่ว่ายน้ำช้าที่สุด ซึ่งใช้เวลาว่ายได้เพียง 0.06 กิโลเมตร/ชั่วโมง ในส่วนของปากจะยื่นยาวคล้ายท่อแต่ไม่มีกราม ตรงปลายจะมีที่เปิดไว้ใช้ดูดอาหารอย่างเช่น สัตว์น้ำขนาดเล็กและแพลงก์ตอน แถมมีความสามารถในการเปลี่ยนสีตัวได้ตามสถานการณ์ต่าง ๆ เพื่อใช้พรางตัวหรือผสมพันธุ์
แหล่งที่อยู่อาศัย
ม้าน้ำเป็นสัตว์ทะเลที่พบการกระจายพันธุ์ในทะเลเขตอบอุ่นทั่วทุกมุมโลกและแหล่งน้ำกร่อย เช่น ชายฝั่งทะเล ปากแม่น้ำ ซึ่งสัตว์ทะเลพวกนี้จะเกาะอยู่ตาม หญ้าทะเล โขดหิน สาหร่าย กัลปังหา ปะการัง และบริเวณที่เป็นพื้นทราย
