หลายคนทราบกันดีอยู่แล้วว่า นกหลายสายพันธุ์เป็นนกที่รักเดียวใจเดียว เพราะจะจับคู่เพียงแค่ครั้งเดียวและไม่มีการเปลี่ยนคู่อีกเลยตลอดชีวิต ซึ่งนกเงือกก็คือหนึ่งในนั้นด้วยเช่นกัน พวกมันถูกยกให้เป็นสัญลักษณ์ของรักแท้ที่มาพร้อมกับรูปลักษณ์ที่สง่างาม นอกจากนั้นแล้วยังเป็นดัชนีชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าที่พวกมันอาศัยอยู่ด้วย แต่เป็นที่น่าเสียดายที่ในปัจจุบัน พวกมันมีจำนวนประชากรที่ลดลงอย่างน่าใจหาย วันนี้ เราจึงจะพาทุกคนมาทำความรู้จักกับนกสายพันธุ์นี้ ก่อนที่เราจะไม่ได้เห็นพวกมันอยู่ตามธรรมชาติอีกต่อไป
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่
ทำความรู้จักกับนกเงือก เรื่องราวของนกสายพันธุ์โบราณ
ประวัติของนกเงือกเริ่มต้นมาอย่างยาวนาน โดยต้องย้อนกลับไปเมื่อ 6 พันล้านปีก่อนเลยทีเดียว พวกมันจึงจัดเป็นสัตว์ปีกอีกหนึ่งสายพันธุ์ที่มีวิวัฒนาการมาอย่างช้านาน เริ่มต้นจากการเป็นนกเล็กทั่วไปที่อาศัยอยู่ในทวีปแอฟริกาและเอเชีย จากนั้นก็ได้มีการพัฒนาสายพันธุ์จนแพร่กระจายไปทั่วทุกมุมโลก ปัจจุบันพวกมันจึงอาศัยอยู่ทุกที่ยกเว้นเฉพาะทวีปแอนตาร์กติกาเท่านั้น
ในปัจจุบัน นกเงือกมีหลายสายพันธุ์ย่อย โดยแต่ละสายพันธุ์ก็จะมีรูปลักษณ์ที่แตกต่างกันออกไป แต่สิ่งที่โดดเด่นมากที่สุดของพวกมันก็คือ พวกมันเป็นนกขนาดใหญ่ที่มีจะงอยปากยาว มีโหนกบริเวณศีรษะยื่นยาวออกมาจนถึงเกือบสุดจะงอยปาก มีความยาวลำตัวได้มากกว่า 1.1 เมตร และน้ำหนักสูงสุดได้ถึง 4.5 กิโลกรัม สายพันธุ์ที่ใหญ่ที่สุดคือสายพันธุ์แอฟริกัน ส่วนสายพันธุ์ที่ตัวเล็กที่สุดคือสายพันธุ์สีดำหน้าขาวที่มีความยาวลำตัวเพียงแค่ 1 ฟุตเท่านั้น
หนึ่งในสิ่งที่ทำให้นกเงือกเสี่ยงสูญพันธุ์นั่นก็คือ การที่พวกมันเป็นนกสายพันธุ์ใหญ่ พวกมันจึงวางไข่ได้เพียงแค่ครั้งละประมาณ 1-2 ฟองเท่านั้น การจับคู่ผสมพันธุ์จึงไม่ได้ช่วยเพิ่มจำนวนประชากรมากมายนัก แต่ความน่าสนใจคือ พวกมันเป็นนกที่รักเดียวใจเดียว เมื่อจับคู่แล้วจะไม่เปลี่ยนคู่อีกเลยตลอดชีวิต
นกเงือก ผู้เป็นดัชนีชี้วัดความสมบูรณ์ในธรรมชาติ
หนึ่งในเรื่องราวที่น่าสนใจก็คือ ความสำคัญของนกเงือกที่มีต่อธรรมชาติ เราสามารถใช้พวกมันเป็นดัชนีชี้วัดว่า ธรรมชาติในบริเวณนั้นมีความอุดมสมบูรณ์มากแค่ไหน เพราะพวกมันจะอาศัยอยู่ในที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์เท่านั้น เนื่องจากพวกมันมีขนาดตัวที่ใหญ่โต ต้องกินทั้งสัตว์และผักผลไม้เป็นอาหาร ใช้พื้นที่ในการหากินกว้าง ที่สำคัญคือพวกมันเป็นสัตว์ที่สามารถกระจายพันธุ์พืชได้เป็นอย่างดี บริเวณไหนที่มีพวกมันอาศัยอยู่ จึงจัดว่าเป็นบริเวณที่มีความอุดมสมบูรณ์ นั่นเอง
อนาคตที่ยังไม่แน่นอนของนกเงือก ภัยคุกคาม และแนวทางการอนุรักษ์
หลายคนคงพอทราบว่านกเงือกนั้นมีความสำคัญกับธรรมชาติมาก และคู่ควรต่อการอนุรักษ์ขนาดไหน หากโลกใบนี้ไม่มีพวกมันอยู่ก็คงได้รับผลกระทบที่รุนแรง เพราะพวกมันคือสัตว์ที่ช่วยกระจายพันธุ์ไม้นับ 200 ชนิดอย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยรักษาความหลากหลายของทั้งพืชและสัตว์ในป่าได้เป็นอย่างดี
แต่ในปัจจุบัน คนกลับอนุรักษ์นกเงือกน้อยลง ประกอบกับรูปลักษณ์ที่ดูสวยงาม ทำให้หลายคนอยากจะได้พวกมันหรือชิ้นส่วนของพวกมันมาครอบครองจนเกิดการล่า ยังไม่รวมถึงภัยคุกคามอื่น ๆ อย่างเช่น การบุกรุกพื้นที่ป่า การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย
ทำให้ในประเทศไทยตอนนี้มีนก 12 จาก 13 สายพันธุ์ย่อย ถูกจัดให้เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองเรียบร้อยแล้ว เพื่อพยุงสถานการณ์สัตว์ใกล้สูญพันธุ์ให้ได้รับการอนุรักษ์อย่างจริงจัง โดยเฉพาะนกชนหินที่ถือเป็นสัตว์สงวนอันดับที่ 20 ในประเทศไทย มีสถานะใกล้สูญพันธุ์เป็นอย่างมาก หาได้ยากตามธรรมชาติ เหลือจำนวนประชากรไม่ถึง 100 ตัวเท่านั้น
ด้วยเหตุนี้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงจำเป็นต้องยกระดับการคุ้มครองทางกฎหมายอย่างเข้มงวด และสร้างการตระหนักรู้ให้ประชาชนเกิดการอนุรักษ์สัตว์หายากทุกสายพันธุ์ให้ยังคงอยู่ตามธรรมชาติต่อไป ถึงแม้ว่ารูปลักษณ์หรือชิ้นส่วนของพวกมันจะสวยงามมากแค่ไหน แต่มันก็ไม่มีประโยชน์หากทำได้เพียงแค่ประดับอยู่ในบ้านของคุณ
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ของเหล่าสัตว์โลกแสนรู้ได้ที่ Animalkingdom.me
