ไม่ใช่สัตว์ที่อาศัยอยู่ในน้ำทุกตัวจะเป็นปลา และสัตว์บางตัวที่เราเรียกว่าปลาบางทีก็ไม่ใช่ปลา อย่างเช่นพะยูนที่หลายคนยังคงเรียกชื่อพวกเขาติดปากว่าเป็นปลา พวกเขานั้นเป็นสัตว์ที่น่ารักเป็นอย่างมาก ส่วนใหญ่แล้วก็มักจะอาศัยอยู่อย่างสงบ แต่น่าเสียดายที่พวกเขานั้นอาจจะหายไปจากโลกใบนี้ด้วยน้ำมือของมนุษย์อย่างพวกเราเอง และในวันนี้เราจะพาทุกคนไปดูกันว่า พะยูนเป็นใครและสาเหตุอะไรที่จะทำให้พวกเขาอาจสูญพันธุ์ได้ในอนาคตอันใกล้
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่
ทำความรู้จักกับพะยูน สิ่งมีชีวิตที่หลายคนยังเข้าใจผิดคิดว่าเป็นปลา
พะยูนจัดเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ไม่ใช่ปลา ถึงแม้ว่าพวกเขาจะเป็นสัตว์ที่อาศัยอยู่ในน้ำก็ตามที ลักษณะของพวกเขานั้นจะมีลำตัวที่อ้วนกลมคล้ายคลึงกับแมวน้ำ ครีบของพวกเขามีลักษณะเป็นใบพายที่ถูกวิวัฒนาการมาจากขาหน้า สามารถใช้ได้ทั้งการพยุงตัวในน้ำเพื่อเคลื่อนที่หรือแม้แต่การขุดอาหาร
พวกเขาไม่มีครีบหลังแต่อย่างใด มีดวงตาขนาดเล็กอยู่สองฝั่งของหัว ไม่มีหู ริมฝีปากจะอยู่บริเวณด้านล่างใกล้กับคาง ตัวผู้บางตัวเมื่อเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์อาจมีฟันงอกออกมาจากปาก 1 คู่ ลักษณะคล้ายกับงาช้าง เอาไว้ใช้ในการต่อสู้ในฤดูผสมพันธุ์รวมไปถึงการหาอาหาร ส่วนตัวเมียจะสามารถสังเกตได้จากการมีหน้าอกอยู่สองเต้าที่ขนาดเล็กเท่านิ้วก้อย
สีของพะยูนนั้นพบได้ตั้งแต่สีเทาอ่อนไปจนถึงสีเทาเข้มจนเกือบดำ ถึงจะเป็นสัตว์น้ำแต่พวกเขานั้นก็หายใจทางปอด ดังนั้นต่อให้ว่ายน้ำหรือดำน้ำเก่งแค่ไหนแต่ก็ต้องขึ้นมาหายใจบนผิวน้ำเป็นประจำอยู่ดี เนื่องจากพวกเขาสามารถกลั้นหายใจได้เป็นเวลาประมาณ 20 นาทีเท่านั้น
การขยายพันธุ์
หลังจากมีอายุได้ 10 ปี ก็จะเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ที่สามารถผสมพันธุ์ได้ พวกเขาใช้เวลาในการตั้งครรภ์ตั้งแต่ 9 เดือนไปจนถึง 14 เดือนเลยทีเดียว แถมเวลาคลอดลูกก็ออกมาเพียงแค่ 1 ตัวหรือไม่เกิน 2 ตัวเท่านั้น เมื่อพะยูนคลอดออกมาจะมีความยาวประมาณ 1 เมตรและมีน้ำหนักไม่เกิน 20 กิโลกรัม หลังจากนั้นประมาณ 8 เดือน พวกเขาก็จะหย่านม
เมื่อโตเต็มวัยจะมีความยาวได้สูงสุดกว่า 3 เมตรและมีน้ำหนักกว่า 300 กิโลกรัม ส่วนอายุเฉลี่ยจะอยู่ที่ประมาณ 70 ปี ดังนั้นวงจรชีวิตของพวกเขา จึงมีระยะเวลาใกล้เคียงกับมนุษย์ไม่น้อยเลยทีเดียว อาหารหลักของพวกเขาคือ หญ้าทะเล โดยจะออกหากินประมาณ 8 ชั่วโมงในแต่ละวันโดยเฉพาะในช่วงกลางวัน
ความเสี่ยงสูญพันธุ์ของพะยูน
พะยูน เป็นสัตว์ที่มีความน่าเป็นห่วงเป็นอย่างมาก ในประเทศไทยเรียกได้ว่ากำลังอยู่ในภาวะวิกฤต เนื่องจากมีภัยคุกคามอย่างหนักในทุก ๆ ด้านโดยเฉพาะถิ่นที่อยู่ ด้วยเหตุนี้พวกเขาจึงมีพฤติกรรมหากินที่เปลี่ยนแปลงไป
ปัจจุบันเราสามารถพบพะยูนตามธรรมชาติได้ในบริเวณจังหวัดตรังเท่านั้น อาจมีความเป็นไปได้ว่ายังคงมีพวกเขาหลงเหลืออยู่บ้างในจังหวัดระยอง แต่ก็ยังไม่มีข้อมูลยืนยันแต่อย่างใด โดยบริเวณที่พบได้มากที่สุดคือในประเทศออสเตรเลีย แต่ก็มีอยู่เพียงแค่ 20,000 ตัวเท่านั้น
สาเหตุหลักก็เกิดมาจากการล่าของมนุษย์เพื่อนำเอาชิ้นส่วนไปขายในตลาดมืด เนื่องจากเชื่อว่าพวกมันมีพุทธคุณและสามารถนำเอาไปใช้ในทางไสยศาสตร์ได้ มีการคำนวณเพื่อคาดการจำนวนประชากรพะยูนที่พบในประเทศไทยพบว่า หากพวกมันเสียชีวิตไปปีละ 5 ตัว จะทำให้ในอีก 60 ปีข้างหน้า พวกมันจะสูญพันธุ์ไปจากประเทศไทย
ด้วยเหตุนี้ พวกมันจึงกลายมาเป็นสัตว์น้ำชนิดแรกของประเทศไทย ที่ได้รับการกำหนดให้เป็นสัตว์ป่าสงวนในพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการล่าอย่างผิดกฎหมายและช่วยอนุรักษ์ให้พวกเขายังคงอยู่ในน่านน้ำไทยของเราต่อไปอีกตราบนานเท่านาน
เปิดสิ่งที่ผู้คนเชื่อเกี่ยวกับพะยูนในช่วงยุคกลางและในวรรณคดีไทย
พะยูนนั้นหากมองแบบผิวเผินในอดีตที่ยังไม่มีวิทยาศาสตร์รองรับเหมือนกับในปัจจุบัน ต้องยอมรับว่ารูปร่างของพวกเขามีความคล้ายคลึงกับนางเงือกไม่น้อยเลยทีเดียว ด้วยเหตุนี้ในยุคกลางบรรดานักเดินเรือจึงมีความเชื่อว่า พวกมันนั้นไม่ใช่ปลาแต่เป็นเงือกต่างหาก
สาเหตุก็มาจากการคลอดลูกและให้นม พวกมันมักจะกอดลูกเอาไว้บนอกตั้งฉากกับผืนน้ำในท้องทะเล ด้วยเหตุนี้ชาวเรือในช่วงเวลานั้นจึงมองเห็นเป็นผู้หญิงอยู่ในน้ำเมื่อมองในระยะไกล ประกอบกับแสงอาทิตย์ที่กระทบผืนน้ำยิ่งทำให้เห็นภาพที่ไม่ชัดเจนมาก ยิ่งทำให้เข้าใจผิดกันไปใหญ่
ในฝั่งมลายูชื่อเรียกของพวกเขานั้นมีความหมายว่า หญิงสาวหรือผู้หญิงในท้องทะเล มีนิทานพื้นบ้านที่กล่าวเอาไว้ว่า เดิมทีพะยูนนั้นเป็นผู้หญิงกำลังตั้งครรภ์และต้องการที่จะกินหญ้าทะเล ด้วยเหตุนี้สามีจึงออกเดินทางไปหาหญ้าทะเลมาให้เธอ ถึงจะได้มารับประทานแค่ไหนแต่เธอกลับรู้สึกไม่พอใจจึงตัดสินใจดำลงไปในน้ำเพื่อหากินหญ้าทะเลด้วยตนเอง
หลังจากที่น้ำทะเลขึ้น หญิงสาวผู้นี้ก็ได้กลายร่างเป็นสัตว์ที่มีรูปร่างคล้ายกับผู้หญิง และได้สัญญากับผู้เป็นสามีเอาไว้ว่า เมื่อไหร่ก็ตามที่ต้องการพบกัน ให้เขานำเอาเสาไม้ปักลงไปในท้องทะเล แล้วเธอจะมาหาตามที่เรียก
ในบางพื้นที่เชื่อว่า ส่วนต่าง ๆ ของพวกเขาไม่ว่าจะเป็นเขี้ยว กระดูก หรือแม้แต่เนื้อนั้น มีพุทธคุณในด้านเมตตามหานิยม ในตลาดมืดชิ้นส่วนเหล่านี้จึงเป็นที่ต้องการเป็นอย่างมาก มีการซื้อขายกันในราคาสูง มักถูกเอาไปทำเป็นเครื่องประดับอย่างเช่นแหวน และยังว่ากันว่าน้ำตาของพวกเขาจะทำให้เพศตรงข้ามเกิดความลุ่มหลงไม่ต่างอะไรจากน้ำมันพราย
สำหรับในประเทศไทยเองก็มีความเกี่ยวข้องกับพวกเขาตั้งแต่โบราณโดยเฉพาะในวรรณคดีไทย เชื่อว่าทุกคนคงรู้จักกับวรรณคดีของสุนทรภู่อย่างพระอภัยมณีอย่างแน่นอน มีการพูดกันแบบปากต่อปากว่า สุนทรภู่นั้นประพันธ์เรื่องนี้โดยได้รับแรงบันดาลใจมาจากพะยูน จนเขียนออกมากลายเป็นเงือกผู้เป็นแม่ของสุดสาคร นั่นเอง
สาเหตุเกิดจากการที่สุนทรภู่นั้น เห็นพวกเขาโผล่ขึ้นมาเหนือน้ำในลักษณะที่ตั้งฉากกับท้องทะเลพอดี ไม่ต่างอะไรจากนักเดินเรือในช่วงยุคกลาง ทำให้เห็นเป็นภาพผู้หญิงขึ้นมาจากท้องทะเลและกลายมาเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างตัวละครนางเงือกในที่สุด
ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ เกี่ยวกับสัตว์โลกแสนรู้ได้ที่ Animalkingdom.me
