แมลงปอ แมลงที่เป็นสัญลักษณ์ของแหล่งน้ำบริสุทธิ์

แมลงหลายชนิดหน้าตาดูไม่เหมือนกับสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์อื่นบนโลกของเรา โดยเฉพาะแมลงที่เราเห็นกันจนชินตาอย่าง แมลงปอ แมลงที่อาศัยอยู่ตามแหล่งน้ำจืดเป็นส่วนใหญ่ ทำให้ในบางครั้งเราใช้แมลงสายพันธุ์นี้เป็นดัชนีชี้วัดว่า แหล่งน้ำที่มีพวกเขาอาศัยอยู่ เป็นแหล่งน้ำที่สะอาดและบริสุทธิ์ วันนี้เราจะพาทุกคนไปดูกันว่า แมลงสายพันธุ์นี้มีลักษณะหน้าตาเป็นอย่างไร และพวกเขาถือกำเนิดมาเนิ่นนานเพียงใดบนโลกใบนี้ ไปติดตามกันได้เลย

ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เพิ่มเติมได้ที่นี่ 

ทำความรู้จักกับแมลงปอ สัตว์ที่ถูกจัดให้เป็นซากดึกดำบรรพ์มีชีวิต 

แมลงปอ หรือที่ภาษาเหนือเรียกว่า “แมงก่ำบี้” สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่เราสามารถพบเจอได้ทั่วไปในธรรมชาติ ถึงแม้ว่ารูปลักษณ์ของพวกเขาจะดูสวยงาม จนถูกนำเอารูปลักษณ์ไปทำเครื่องประดับอยู่บ่อยครั้ง แต่หากเราสังเกตให้ดีจะพบว่า รูปร่างหน้าตาของแมลงปอไม่เหมือนกับที่มีชีวิตอยู่ในปัจจุบันเลยแม้แต่น้อย

นักวิทยาศาสตร์ถึงขั้นจัดให้แมลงปอเป็นซากดึกดำบรรพ์มีชีวิตสายพันธุ์หนึ่งกันเลยทีเดียว เพราะถึงแม้ว่าพวกเขาจะมีขนาดตัวที่เล็กจิ๋วและดูบอบบางมากแค่ไหน แต่พวกเขาก็เป็นสัตว์โบราณที่ถือกำเนิดมาตั้งแต่เมื่อ 320 ล้านปีก่อน หรือในยุคคาร์บอนิเฟอรัส เป็นยุคที่ไดโนเสาร์ยังไม่ถือกำเนิดขึ้นมาด้วยซ้ำไป 

นอกจากนี้รูปร่างภายนอกของแมลงปอยังแทบจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงเลยแม้แต่น้อย จะมีเปลี่ยนก็แค่ขนาดตัวเท่านั้น ในตอนนี้พวกเขาอาจเป็นแมลงที่มีขนาดตัวไม่เกินกว่านิ้วมือมนุษย์ แต่ในอดีตพวกเขาเคยมีระยะห่างของปีกถึง 70 เซนติเมตรเลยทีเดียว 

มันคงน่ากลัวไม่น้อยสำหรับมนุษย์ ถ้าแมลงปอจะมีขนาดตัวที่ใหญ่โตถึงขนาดนั้น และเนื่องจากพวกเขาอยู่บนโลกนี้มาอย่างยาวนาน พวกเขาจึงปรากฏในหลายอารยธรรมโบราณ โดยเฉพาะอารยธรรมอียิปต์ ที่มีรูปแมลงปอปรากฏเป็นอักษรภาพเฮียโรกริฟฟิธอยู่บนหลุมศพของฟาโรห์นั่นเอง 

ลักษณะภายนอกที่โดดเด่นของแมลงปอก็คือ พวกเขาจะมีหัวเป็นทรงกลมขนาดใหญ่เมื่อเทียบกับลำตัว ส่วนลำตัวที่แท้จริงของพวกเขาจะทั้งยาวและเป็นทรงรีเหมือนกับเมล็ดข้าว บริเวณด้านข้างของกะโหลกจะมีดวงตาขนาดใหญ่ 2 ดวง 

ภายในดวงตาขนาดใหญ่จะประกอบด้วยดวงตาขนาดเล็กมากมายเหมือนกับรังผึ้งจำนวนกว่า 30,000 ดวง พวกเขาจึงเป็นแมลงที่สามารถมองภาพได้ถึง 360 องศาเลยทีเดียวนอกจากนี้แมลงปอยังจัดว่าเป็นแมลงที่สามารถมองเห็นได้ดีที่สุดอีกด้วย 

ในปี 1585 นักวิทยาศาสตร์ผู้หนึ่งได้สังเกตพบว่า หัวของพวกเขามีความคล้ายคลึงกับหัวของฉลามหัวค้อนไม่น้อย ซึ่งน่าจะเกิดจากการวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตทุกสิ่งบนโลกใบนี้ที่ถือกำเนิดมาจากทะเล

โครงสร้างลำตัวของแมลงปอจะมีลักษณะเป็นเกราะป้องกันที่แข็งแรง ประกอบไปด้วยสารไคตินเหมือนกับที่พบในเปลือกกุ้ง ปีกของพวกเขาจะทั้งเรียวและบางเป็นเส้นใย 2 คู่ ชี้ออกมาตั้งฉากกับลำตัว มันบางจนเราสามารถมองเห็นเส้นเลือดแดงของพวกเขาได้เลยทีเดียว

บริเวณขอบปีกจะมีสารเหมือนกับขี้ผึ้งเคลือบเอาไว้ เพื่อป้องกันไม่ให้ปีกอุ้มน้ำคล้ายกับใบบัว แถมมันยังสามารถช่วยป้องกันสิ่งสกปรกได้อีกด้วย เห็นพวกเขาตัวเล็กแบบนี้แต่บอกเลยว่าขากรรไกรล่างของพวกเขาแข็งแกร่งเป็นอย่างมาก และยังมีฟันที่แหลมคม

แมลงปอสามารถจับเหยื่ออย่างตัวต่อ แมลงวัน ผีเสื้อ หรือยุงกินเป็นอาหารได้อย่างรวดเร็ว ปีกบาง ๆ ของพวกเขายังสามารถบินด้วยความเร็วถึง 130 กิโลเมตรต่อชั่วโมงได้เลยทีเดียว ซึ่งภายใน 1 วินาทีสามารถกระพือปีกได้กว่า 500 ครั้ง และบินได้สูงถึง 100 เมตร

สำรวจเบื้องลึกวัฏจักรชีวิตของแมลงปอและความเป็นอยู่ในธรรมชาติ

แมลงปอเป็นสัตว์ที่มีวงจรชีวิตค่อนข้างสั้น หลังจากที่ตัวเมียผสมพันธุ์เรียบร้อยแล้วก็จะไปวางไข่ตามพืชน้ำหรือภายในน้ำจืดจำนวนตั้งแต่ 500 ฟองขึ้นไปจนถึงหลายพันฟองในคราวเดียว หลังจากฟักตัวออกมา ตัวอ่อนจะต้องลอกคราบประมาณ 15 ครั้ง ก่อนจะกลายเป็นตัวโตเต็มวัย 

ในขณะที่ยังเป็นตัวอ่อนอยู่พวกเขาจะกินลูกอ๊อดภายในน้ำ หากไม่มีอาหารก็สามารถกินกันเองได้ นอกจากนี้ยังสามารถกินปลาขนาดเล็กได้อีกด้วย พวกเขาจะมีขากรรไกรที่สามารถจับเหยื่อได้อย่างรวดเร็วภายในเวลา 20 มิลลิวินาที หลังจากนั้นก็จะฉีกเหยื่อออกเป็นชิ้นแล้วกลืนลงท้อง 

ระยะเวลาที่อาศัยอยู่ในน้ำของแมลงปอจะไม่เท่ากัน ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ บางสายพันธุ์ใช้เวลาหลักสัปดาห์ แต่บางสายพันธุ์ก็ใช้เวลายาวนานนับปีเลยทีเดียว แต่เมื่อโตเต็มวัยกลับมีอายุขัยเฉลี่ยเพียงแค่ไม่เกิน 8 สัปดาห์เท่านั้น บางสายพันธุ์ที่ตัวเล็กหน่อยก็อาจอยู่ได้เพียงแค่สัปดาห์เดียว 

ปัญหาที่กระทบต่อการดำรงเผ่าพันธุ์ของพวกเขานอกจากภาวะโลกร้อนและการบุกรุกธรรมชาติของมนุษย์แล้ว ยังรวมไปถึงศัตรูธรรมชาติที่มีมากมาย โดยเฉพาะแมลงที่กินแมลงด้วยกัน หรือพืชที่กินแมลง แม้แต่สัตว์บกอย่างเป็ดหรือกบก็สามารถกินพวกเขาได้ด้วย 

แต่ปัญหาที่ใหญ่ที่สุดก็คือ สภาพอากาศ พวกเขาไม่ค่อยทนทานต่ออากาศหนาวสักเท่าไหร่ จึงมักจะพบซากพวกเขาเป็นจำนวนมากในช่วงฤดูหนาวและใบไม้ร่วง 

รู้หรือไม่ เราสามารถจำแนกแมลงปอได้ด้วยลักษณะภายนอก 

แมลงปอสำหรับชาวไทยไม่ได้เป็นเพียงแค่แมลงที่ช่วยรักษาระบบนิเวศให้สมดุลเท่านั้น แต่ในทางภาคอีสานที่ในอดีตขาดแคลนอาหาร ก็มีการกินแมลงปอเป็นอาหารเช่นเดียวกัน แต่ไม่ต้องกังวลว่าพวกเขาจะสูญพันธุ์ เพราะมีการค้นพบพวกเขามากกว่า 5,000 ชนิด ใน 500 สกุล ฟังดูยุ่งยากที่จะแยกแมลงตัวเล็กออกจากกัน แต่เราสามารถจำแนกพวกเขาออกจากกันได้ด้วยลักษณะภายนอก ดังนี้ 

• แมลงปอบ้าน พวกเขาจะมีขนาดตัวที่ใหญ่โตมากเป็นพิเศษ ลำตัวจะมีสีเข้ม หัวโต ดวงตากลมโตแต่ไม่ปูดโปนออกมา ปีกคู่หลังจะมีขนาดใหญ่กว่าปีกคู่แรก เวลาที่เกาะอยู่ตามต้นไม้จะกางปีกออกมาในแนวราบ 
• แมลงปอเข็ม พวกเขาจะมีขนาดตัวค่อนข้างเล็ก ดวงตาอาจไม่ใหญ่มากมายแต่จะโปนออกมาจนเห็นได้ชัด ปีกทั้ง 2 คู่จะมีขนาดเท่ากัน เวลาที่เกาะอยู่ตามต้นไม้จะสามารถหุบปีกเก็บเอาไว้ได้ด้วย 

สำหรับในประเทศไทยของเรามีการค้นพบพวกเขาแล้วทั้งหมด 9 วงกับอีก 321 ชนิดเรียบร้อย และเชื่อว่ามีอีกประมาณ 1,000 ชนิดเลยทีเดียวที่ยังคงไม่เป็นที่รู้จัก ประกอบกับการที่พวกเขาสามารถขยายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว ถึงจะปรับตัวกับสภาพอากาศได้ไม่ค่อยดีสักเท่าไหร่ แต่พวกเขาก็ยังไม่ถูกจัดเป็นสัตว์ที่น่ากังวลเกี่ยวกับการสูญพันธุ์แต่อย่างใด 

ติดตามเรื่องราวอื่น ๆ เกี่ยวกับสัตว์โลกแสนรู้ได้ที่ Animalkingdom.me